Kardeş kıskançlığı

Kayıt tarihi : 16/09/09

Bu kitaptan beklenen en önemli şey belki de kardeşlerin yaşamlarını bir diğeri ile yarışmaya harcadıklarını öğrenmemizdir.Kardeşler bunu fark etseler de etmeseler de aslında onlar birer rakiptirler.Kardeş rekabeti kız ve erkek kardeş arasındaki ilişkiyi ateşleyen yakıttır. Bütün insani ilişkilerin önemli bileşim maddesi güç olduğu için,o kardeşlik bağının kaçınılmaz bir parçasıdır.Kendi bireysel yolumuzda yapabildiğimiz kadar çok gücü kendimiz için sağlamaya çalışabiliriz.Çünkü her birimiz kazanan olarak değerlendirilmeyi hissetmek isteriz.Aksine kaybeden gibi hissetmeye dayanamayız.

Güç sadece diğer insanları kontrol etme yeteneğinden daha çok onların yapılmasını istemeyebileceği şeyleri onlara yapmaktır.Güç mücadelemizde kardeşlerimiz kendi değerlerimizi ölçme aracımızdır.Kardeşlerimizle kendimizi daima karşılaştırırız.Bu karşılaştırma süreklilik teşkil etmese de biz devamlı değerlendirme üretiriz.En değerli insanın kim olduğunu,işimizi ,evimizi, çocuklarımızı , arkadaş çevremizi karşılaştırır değerlendiririz.Yeryüzünde bir veya birden fazla kardeşi olup da onlarla ilişkilerinde hüsrana uğramamış kişi yok gibidir.Bununla beraber rahatsızlık(hüsran )daima karşılıklıdır.

Her ailede haksızlık ve sevgi, iyi karşılanma ve dikkatin ödüllerinin uygun dağıtılmasında anne -babanın adaletsizliği vardır.Hepimiz diğer kardeşimizin bizim yaptığımızdan daha iyisini yaptığı duygusu ile yetiştirildik.Hepimiz seçme sansımız olmayan bu insanları ,erkek ve kız kardeşlerimizi şartsız sevmemiz gerektiğine inanarak yetiştirildik.ve bu nedenle kardeşlerimizi sevmediğimizde kendimizi suçlu hissederiz.Biz daima eksiği olmayan kardeşlerimizin yanımızda olmasını isteriz ,aksi olduğunda da hayal kırıklığına uğrarız.

Sorunlu bir kardeşlik ilişkisi yetişkinlerin,anne-babanın karşılaştığı en genel sorunlardandır. Pek azımız kardeşler arasındaki ilişkinin yaşamlarımızdaki anlamlı ilişkilerden olduğunu ,kıskançlık ve küskünlüklerimizin çözülme yolu olduğunun farkındayız. Bugün benim ne olduğumu sağlayan kardeşimdir diye itiraf etmek kolay değildir.Ve belki heybetli güçleri nedeniyle kardeşliğin önemini inkar ederiz.İnkarcılık psikolojik bir hile en hassas sonuçlarımızı gizlemektir

Bizi şekillendirmede ebeveyn ebeveynin çok kuvvetli bir rolü vardır inkar edilemez. Ebeveynlerimiz ;karakterimizin ,kimliğimizin ,değerlerimizin ,moral kurallarımızın ,hedeflerimizin ,savunma ve hayatı idame ettirme tekniklerimizin temelini oluşturur.Hayatı bir denklem gibi düşünürsek ebeveyn denklemin çok önemli bir parçasını oluştur.Denklemin ikinci temel bileşeni kardeşlik ilişkilerimizdir. .Ebeveynler otorite kimselerdir onlarla doğrudan yarışamayız.Ebeveynler bize ne yapmamız gerektiğini anlatırken kardeşler nasıl yapacağımız konusunda bizi şekillendirmeye zorlar.Yani kardeşler nasıl beraber oynayacağımızı ,çalışacağımızı çarpışacağımızı gösteren modellerdir.

Kardeşin etkisi nasıl karar verdiğimizden üstlerimiz ve astlarımızla nasıl geçineceğimize, arkadaş , komşu, hayran ve düşmanlarla nasıl anlaşacağımıza,ve hatta nasıl eş seçeceğimize nasıl davranacağımıza ve çocuklarımızı nasıl yetiştireceğimize kadar yaşamın her yönüne yayılmıştır.

Kardeşler bize herhangi başka bir yerden alamayacağımız şeyleri verir.Onlar bizim en üstü kapalı ve devamlı akrabalarımız,tarihsel ve toplumsal olarak değiştirilemez bağımızdır.Anne babalar gibi sürekliliğimizin bir parçasıdır.Kardeşlerimiz kadar bizi sayısız kurnaz yollarda iyi bilen başka bir kimse yoktur.Hayatımızda bizi yaralayan veya yardım eden gizli bilgileri kardeşimizden iyi bilen kimse yoktur.Kardeşimiz yaşam boyu bizim damarımıza basma yeteneğini elinde bulundurur.

Kardeşlerimiz ile diğer bir güçlü hat ortak hatıralarımızdır.Kardeşimiz geçmişimizi günü gününe kaydeden tarihçilerdir.Geçmişimizi onaylayabilir veya reddedebilir.

Kardeşleriniz varsa rakipleriniz var demektir.Yaş 15 de olsa 75 de olsa üstünlük yarışı hep olacağından rekabette vardır.Sizi sevebilir ve bir el uzatmaya da hazır bekliyor olabilir.Ama yinede sizden daha iyi duruma gelmeye çalışacaklardır.Bu kontrol ve üstünlük için uğraşmak insan doğasının esasını oluşturur.Kardeş rekabeti kardeşinize üstün olmak ve onlar üzerinde baskınızı kurmak arzusudur.Çocuklukta son derece belirgin olan kardeş rekabeti yetişkinlikte derinlerde gizlenmiş olsa da asla ortadan kaybolmaz.

Bebekler olarak hüner çabası daha önce yaptığımızdan daha iyisini yapmaya çalıştığımız için sadece kendimizle yarışırız.Ama bu ''daha önce yaptığımızdan daha iyisini yapabilirim düşüncesi ''bebeklik sonrası senden daha iyisini yapabilirim düşüncesine dönüşür. Bu özellikle ilk düşmanlarımız kardeşlerimiz ve diğerleriyle yarışta kendini belli eder.En hoş kimdir,en yakışıklı kimdir,en hızlı ,en iyi ,en.....Bu sorular kişisel bir imaj kurmamıza ,ardından kişisel saygınlığı geliştirmeye izin veren hayat için bir referans oluşturur

Küçük küskünlüklerden açık savaşlara kadar varan kardeş rekabetimiz yetişkinlik yaşamımızı bütünüyle etkileyebilir.Sıklıkla anne-babalar küskünlüklerin ateşini besleyen yakıtı tedarik ederler. Anne-babalar çocukların gelişimi için rekabetin gerekli olduğuna inanıyor olabilirler, ve rekabet hissini çocuklarına aşılamaya çalışırlar.

Anne babasının kendisini veya kardeşini diğerlerinden ayrı tuttuğunu hissetmeyen çocuk azdır.Üstelik her anne babanın da favori bir çocuğunun olduğu gerçektir ve ustaca onlara farklı davranırlar.Cinsiyette ebeveynlerin çocuklar hakkındaki duygularını etkiler.Pek çok anne erkeklerle geçmişteki ilişkileri nedeniyle problem sezinlediği oğlundan dolayı rahatsızlık duyar,veya erkek çocuklarına önem verir, onların kendi rüyalarını gerçekleştireceğini umar.Kızlara yaklaşımı ise çok basittir, çünkü onlar kendileri gibidirler.Babalar sıklıkla kızları tercih ederler ,onlara sevecen olma konusunda rahat hissederler.

Kardeş rekabeti terimi olumsuz çağrışımlar ifade etse de iyi yönde söylenecek şeyler vardır.Kardeş rekabeti En iyi olmanız ,bir kazanan olmanız için sizi cesaretlendirir.Sosyal yaşamda size deneyim kazandırır.Yarışma olumsuz olduğu durumda bile olumlu sonuçlar ortaya çıkarabilir, size şahsiyet kazandırır.Kardeşler size dünyada yalnız olmadığınız ve bir topluma dahil olduğunuz duygusunu ,toplumsallığı verir,bütünüyle hissettiğiniz bir çevreyi sunar.Yani kardeşlerimizle tecrübe edindiğimiz üstünlük çabası hayat boyunca dahil olacağımız yarışmada ,iş için okuldan mezun olmak gibidir.

Kardeş rekabetliğinde kaç kardeşinizin olduğu önemli değildir,en fazla rekabet hissetmiş olduğunuz en fazla rakip ,en fazla tehdit en fazla bağ hissettiğiniz birisi vardır.Sürekli bir şekilde kendinizi karşılaştırdığınız biri vardır. Bir kardeş sizi sevimli ,huzurlu ,başarılı hissettirebileceği gibi tersine savunmasız rahatsız ,kızgın ve yetersizde hissettirebilir.

Pek çok faktör kardeşinizle ilişkinizi ve sizi meydana getirmede bir araya gelmişlerdir.Bu etkenlerden biride doğum önceliğidir.Örneğin en büyük çocuklar diğerleri aileye katılana kadar ailenin ilgi odağı durumundadır.En azında diğerlerinden daha güçlü ve baskın olabilirler. Bütün büyük ve ortanca kardeşler tahttan indirilmeyi tecrübe edinirler.En büyük çocuklar görevlendirilmeyi beklerler.En azından başlangıçta kardeşlerine üstün olma eğilimindedirler.Anne babalar esas rolleri dağıtanlar olsalar da en büyükler sanal patronlar, kuralları güçlendirmesi beklenen sağ kol adamı ve oturmuş iyi bir örnektir.Onlar kuralları ve toplum değerlerini içine çekmiş gurup adamlarıdırlar.Bunlar kendine güvenen, emin ,sıklıkla ciddi ve ketumdurlar. Önce doğanlar genelde tutucu güvenilir ve sorumluluk sahibidirler,babalık veya annelik rollerine de kolayca girebilirler.İlk çocuklar ailede en fazla ödüllendirilenlerdir.

Ailedeki en küçük çocuklar başka biriyle paylaşamayacakları özel bir konuma sahiptirler. En azından birkaç yıl kardeşlerin en yeteneksizidirler.Bu nedenle aşağılık duygusu ile yetişmişlerdir.Bütün insani oluşumları ve hayatı diğerlerine karşı kendini ispatlamayla geçer.Yaşamları boyunca güçlü bir aşağılık duygusuna sahip olabilirler.En küçük kardeşler fevkalade sezgili ve itaatkar olma eğilimindedirler.Bu büyüklerin yaşamlarını şekillendirmede işleyen ve işlemeyen taktikleri gözlemlemelerinden , büyük kardeşin hata ve başarılarını yakinen gözlemlemelerinden kaynaklanır.

En büyük ve en küçük çocukların aksine ortanca çocuklar çok çeşitlidirler.Birinci ve sonuncu kardeşlerden tamamen farklı bir öz kişiliğe sahip olma eğilimindedirler.Kendinden sonra doğana üstünlük önce doğana karşı aşağılık duygusu içindedirler.En büyüklerin hedefi zirvede tutunmak en küçüklerinki zirveye tırmanmak olmasına rağmen ortancalar tam olarak tanımlanmamış hissederler.En önemli karakteristikleri aşırı tedbirli olma eğilimindedirler. Ana hedefleri sorumluluk almaktan ,karar vermekten kaçınmaktır.Aşırı incelediklerinden dolayı işini erteleyen kimselerdir.

Zihinsel ve fiziksel engellerden ıstırap çeken kardeşler diğer kardeşler üzerinde olağan üstü güçlere sahip olmaları nedeniyle ,bütün ailenin ilgisini ortaya çıkaran önemli rollere girmelerinden dolayı kendi kendine yetmeyen bir yapıya sahiptir.Bu kardeşler diğerlerinin rollerini tanımlamaya ve abartmaya yardım ederler.

Kardeşleriniz herhangi birinden daha hızlı bir şekilde taktik duruşumuz sağlar.Tümüyle sizin iyi saklanmış sırlarınızı onlardan daha iyi bilen başka kimse yoktur.Gerçekte onlar sizi ölçmede uzmandırlar.Ama bazen size onların tavırları diğerlerinden çok farklı değildirler.

Pozisyonumuzu tehdit eden herhangi biri bir kişiye karşı kullanabileceğiniz en güçlü silahlardan birisi onu reddetmek veya dikkatinizi sağlamaya yeterince önemli değilmiş ve duymamışınız gibi hareket ederek ona aldırmamaktır.Bu reddetme hilesi dediğimiz davranış savaşa teşebbüs etmeyen ortanca ve en küçük kardeşler tarafından kullanılan bir teknik olsa da ,ileriki yaşamda tahttan indirilmiş olmaktan gücenmiş yaşlı bir kardeş tarafından daha çok kullanılır.

Kardeşler arasında diğer bir üstünlük kurma taktiği de zavallı ben veya acı çekeni oynamak , kendileri için üzülmelerini sağlayarak diğer insanları kontrol etme gayretidir.Bazen de zavallı beni oynamanın tersine gözünü korkutma taktiği dediğimiz bir kardeş tarafından diğerine hiç şüphesiz diğerinin üstünlüğüne bir tehdit sunan herhangi başka birine karşı kullanılan kabadayılıktır.Diğer bir rekabet şeklide genelde büyük kardeşlerin kullandığı kabuğuna çekilme dediğimiz taktikle gizlice yarışır ve devamlı olarak kuralları değiştirir.

İş hayatında da kişi yeni bir yere başladığında yapacağı ilk şey bilinçsiz bir şekilde bütün oyunculara ,çalışanlara bildik bir şey olan aile yapısını oturtmaya çalışacaktır.Baba yerine koyacağı ,kendine övgüler yağdıracak kendini yönlendirecek üstlerinden birini ,kardeşi yerine koyacağı çalışanlardan birini bularak yarış içinde olacaktır.İş arkadaşlarınız aynı şekilde yanıtlayamasalar bile size aile imajınızın etrafında yeni dünyanızı şekillendirmede yardımcı olacaklardır.Belki de erken yaşta edindiğimiz tecrübeler nedeniyle hayattaki hedefiniz ,büyük zorluklar olmadan elde etmek ,diğerleri tarafında ilgilenilmek gurup liderliğine gelmektir.

Kardeşinizin kariyer seçimindeki etkisi konu dışı görülebilir ama aslında geniş bir yer tutar.Doğum sıranız ,kendi kimliğinizin etiketiyle ailede oynadığınız rol ,sahip olduğunuz mükemmel savunma teknikleri almaya karar verdiğiniz yolun en büyük belirleyicileri ve yani kariyerinizin belirleyicileridirler. En az anne-babamız kadar kardeşlerimizde başarılı olmak için neyi yapacağımızı ve nasıl başarılı olacağımızı belirlemede bir güce sahip olduğunu düşünmek akıl almaz görünebilir.Bu kolay anlaşılır olmasa da başarı ve başarısızlıkta aile ve kardeşlerin derin bir etkiye sahip olduğu gerçektir.

Kardeş rekabeti ve aile aşk hayatında da etkindir.Hepimiz anne babamızı andıran bir partneri seçme olasılığını kabul ederiz.Ama bir kardeşe benzeyen eşi tercih etmek daha uygundur biz her ne kadar kardeşlerimizin yaşamımızın bir kısmında bir güce sahip olduğunu kabul etmek istemesek bile.Davranışlarımızın ailesel şablonları da sıklıkla yinelenir.Örneğin çapkın bir ebeveynle yetişmişsek daldan dala dolaşmaya eğilimimiz olur.Geçmişteki şablonları yinelememeye azmetsek bile bu doğrudur.Kardeşler sadece neyi çekici bulduğumuzu partner olarak kimi seçtiğimizi belirlemekle kalmaz ,anlaşılmaz bir yöntemle aşk hayatımızı da etkiler.Eşinizle rekabet edebilir ,onu lekelemek isteyebilir,sırlarınızı açık ederek sevdiklerinizi uzaklaştırmak isteyebilir,partnerinizle aranıza girebilir.Sizinle gelecek jenerasyonun haklarını ,çocuklarınızın başarı ve faziletlerini övmede yarışabilir.Kılavuz olarak kardeşlerin yaşamları ,evlilik hayatları .çocuklarıyla ilişkilerine belki doğrudan müdahil olamayız ,bir yardımımız olmaz ama en azından yaşananların bizde de olup olmayacağını merak ederiz ,bizde de olduğunda kardeşimizin yaşadığı tecrübeye göre hareket ederiz.Kardeş rekabetimiz eşimizle tanışıp evlendiğimizde karar vermeye yardım edebilir,evlilik yaşamın dönüm noktalarından biri kabul edilir ve onu ilk gerçekleştiren kardeş yarışın galibi olarak kabullenilir.

Kişiler diğer insanlarla zaman zaman sorunlar yaşayabilir ve aralarını zamanında düzeltmedikleri takdirde çok geç kalmış olabilirler.Ama bir kardeşle ilişkinizi düzeltmek için asla çok geç değildir.Kardeşinizle bağınızın iyi olduğunu ama asla istediğiniz gibi olmadığını hissedebilirsiniz.Bu yetersizliğin nedenini dargınlıklara ve rekabete yükleyebilirsiniz.Ama sorunun kaynağı ne olursa olsun gerçekten enerji sarfetmeye istekliyseniz sorunlarınız giderilebilir ilişkileriniz düzeltilebilir.

Önce hayal kırıklıkları ve küçük hatalar içeren ama temelde sağlıklı ve iyi işleyen , fonksiyonel bir kardeş ilişkisinin nasıl korunacağından bahsedecek olursak ;bütün kardeş ilişkileri hatta en iyileri bile ,hassas ve kolay incinebilir ve bu nedenle sorunsuz devam etmesi için dikkate ve özene gereksinim duyulur.Eğer buna enerjimizi sarfedersek aile bağlarımızı güçlendirerek karşılık buluruz.Küçük veya büyük kırgınlıkları mümkün olduğunca çabuk çözüme kavuşturmak gerekir.Eğer erken çözüm bulmaz ve geciktirirsek sorunlar büyür.Kardeşlerin konuşmalarını dinlemek ilişkilerin engellerine saygı göstermek gerekir. Arada yanlış anlaşılmalar ve kırgınlıklar olduğu zaman hatalı olanın hep kardeşimiz olduğunu düşünmememiz gerekir.Kırgınlıklar sonrası bağlantıları atmayı hep kardeşten beklememiz gerekir.İhtiyaç duyulduğu zaman kardeşlerinizin yanında olun .Kardeşinizle iletişim kurarken anılarınızı kullanın.Birlikte olacak ,geçirecek zaman oluşturun.Kısaca özetlemiş olursak kardeşlerinizin kendileri ile ilgilendiğinizi bilmesini sağlayın.Size gösterilen jestlere karşı takdirinizi göstermeyi ihmal etmeyin.

Kayıt tarihi : 12/07/09

sofi Allah razı olsun. Güzel bir yazı idi. Evin en küçüğü olmam hasebiyle kurallara en az uyan, dokunulmazlığı olan yapımı işyerinde de sürdürüyorum. Mesai saatine geç gelmem, üç günlük sakalla işe gelmem, serbest çalışacağım pozisyonları seçmem...tıpkı ailem gibi burada da idare ediliyorum. Abilerimin ve ablalarımın gözündeki sempatik küçük kardeş imajı işyerinde de sempatik çalışan olarak devam ediyor. Bu yazıdan çıkarım yapacak çok şey var...teşekkürler.

Kayıt tarihi : 16/09/09

sıddık demiş ki:: sofi Allah razı olsun. Güzel bir yazı idi. Evin en küçüğü olmam hasebiyle kurallara en az uyan, dokunulmazlığı olan yapımı işyerinde de sürdürüyorum. Mesai saatine geç gelmem, üç günlük sakalla işe gelmem, serbest çalışacağım pozisyonları seçmem...tıpkı ailem gibi burada da idare ediliyorum. Abilerimin ve ablalarımın gözündeki sempatik küçük kardeş imajı işyerinde de sempatik çalışan olarak devam ediyor. Bu yazıdan çıkarım yapacak çok şey var...teşekkürler.

evet bende kendi payima duseni aldim bu yazidan.. ailenin 3 . cocuguydum. 4.olan kucugum hep beni kiskanarak buyudu.. ki hala devam ediyor bu kiskancligi..ben okulda hep cok basariliydim o ise hep zayif getirirdi; beni herkes cok severdi , herkes ondan illallah derdi.. ama su an benden cok cok daha basarili oldu , universite okuyor , cok iyi bir kariyer onu bekliyor.. her istedigini elde etti.. ama gördugum kadariyla o kiskanclik devam ediyor .. hatta kine dönusmus..

aslinda su an kiskanma sirasi bende.. ama kiskanmamaya calisiyorum.. varsin o benden cok cok daha iyi bir konumda olsun.. benim kalbimde RABBIM olsun bu bana yeter..

bu yazidan sunu anladim ki kardeslerin hayatimizda dusundugumuzden daha fazla etkisi varmis..

sonra bizim ufakliklarda bu kardes kiskancligini cok gözlemliyorum.. kendimi bu konuda cok caresiz hissediyorum ve ne yapacagimi bilmiyorum.. o yuzden bu yaziyi okuyunca anladim ki bu dogal bir sey.. bu yuzden gözumde cok buyutmesem daha iyi olacak..

yazi prof.dr. Kemal Sayar'in web sitesinden alinma.. hakikaten cok guzel yazilari var.. cok insancil , insana cok deger veren cok cok iyi bir doktor.. yazilarini okumak hosuma gidiyor..