Kıymet bilmek ve her şeye gereken kıymeti vermek “keşke”siz bir hayat sunar bize. Ve kıymet vermek, mutluluğa giden yollardan biridir aynı zamanda.

kıymet bilmenin de bir kıymeti var

Hiç düşündük mü acaba, hayatta nelere değer veriyoruz? Yahut değer verdiğimiz kişi ya da nesnelere ne kadar özen gösteriyoruz? “Beş şey gelmeden beş şeyin kıymetini biliniz” buyuran Efendimiz (s.a.v) kıymetini bilmemiz gerekenleri şöyle sıralıyor: “İhtiyarlamadan gençliğin, hastalanmadan sağlığın, fakirleşmeden zenginliğin, işler çoğalmadan boş vaktin, ölüm gelmeden hayatın kıymeti bilinmelidir. Bilen kazanır.”

Gençliğin kıymeti

İnsanın en dinamik, en hevesli olduğu yıllarıdır gençlik yılları. Yaşlılarımızdan “Ah genç olsaydım da şunları yapsaydım” ya da “Ben de kafamı kaldı bu yaştan sonra bunları nasıl öğreneyim şimdi genç olsaydım…” tarzında cümleleri sık sık duyarız. Yaşlılıkta hep gençlik yıllarına özlem vardır, hayaller bile hayata dair yeni planlardan değil, gençlikte yapılan güzel işlerin yadından oluşur. Genç ise hayat doludur, sorunlara çözüm üretebilen, hayata katkısı olan insandır. İşte bu sebeple genç olmanın getirdiği sorumluklar severek kucaklanmalıdır. İslamiyet’in ilk yıllarını ve o ilk Müslümanları düşünelim. Neredeyse hepsi gençti ve yaptıkları işlerle çoğu olgun insanın erişemeyeceği kemalatta idi. İlk Müslümanlardan olan genç sahabiler dayanılmaz acılara göğüs gererek toplumda dinin sağlam temellerini attılar. Bizler de, insanlığın refahını artırmak için bir şeylerin ucundan tutmalıyız. Üzerimize düşen ibadet ya da hizmet ufak dahi olsa küçümsemeden, kıymet vererek yapmalıyız. Gençlikte bu kriterleri ve daha fazlasını hayatımıza oturtursak yaşlılıkta hayata bakış açımız bambaşka olur.

Sağlığın kıymeti

Sağlığımız yerinde iken keyfimiz yerindedir. Bir hastalık geldiğinde ise moralimiz bozuluverir. Biran evvel o rahatsızlıktan kurtulmak için dua eder ve sağlığımızın ne kadar kıymetli olduğunu anlarız. Sağlığın kıymetini sadece hastalıkta anlamak doğru bir tutum mudur? Elbette hayır; fakat insanoğlu bazen bu nimetin şükrünü tam yerine getiremediğinden; Allah Teala hastalıkla bir hatırlatma yapıp sağlığımıza şükretmemizi sağlıyor. Gençlerin bir kısmı ise, galiba hastalığın ne olduğunu tam bilmediklerinden; kaşını gözünü beğenmeyerek, sivilce gibi şeyleri dert ediyor. Yahut “Boyum biraz daha uzun olsa” ya da “Burnum biraz daha ufak olsa” gibi heveslerle sıkıntıya düşüyor. Ancak bilmeliyiz ki her insan çok güzel ya da çok beğenilen olmak zorunda değildir. Önemli olan verilen nimetin şükrünü eda etmektir, kendince noksan yerlerini dert edinmek değil…

Zenginliğin kıymeti

“İhsan edilen şeye verilecek karşılığı iyice bilen, bu dünyada ihsanda bulunur. Verilen şeye verilecek yüzlerce karşılığı gören derhal cömertliğe, ihsana başlar.” (Hadis-i Şerif) Allah’ın kullarına bahşettiği rızık; imkanlar dahilinde sadaka verdikçe, fakirleri gözetip, misafir ağırladıkça artar. Peygamberimiz (s.a.v) bir gün deve ve sığır sürüsü olan birine uğrar. Fakat adam Hz. Peygamber’i (s.a.v) ağırlamaz. Sonra sadece birkaç kuzusu olan bir kadına uğrar. Kadın, Efendimiz’i ağırlayarak onun için bir kuzu keser. Bunun üzerine Allah Rasulü buyurur: “Her ikisine de bakınız. Bu huy Allah’ın kudreti dahilindedir. Allah kime iyi ahlak bahşetmek isterse ona verir.”

Boş vaktin kıymeti

Yaş ilerledikçe işler de bir hayli artar. Yaşın büyümesi sorumlulukların büyümesini de beraberinde getirir. Sorumluluğun daha hafif olduğu gençlikte, bu lütuftan yararlanarak boş zamanlarımızı boş işlerle geçirmek yerine; kendimize ve insanlığa bir şeyler kazandıran aktivitelerle meşgul olmak gerekir. Zira boş zaman insanın eksiklerini tamamlayıp, kendini toparlayıp yenilemesi için bulunmaz bir fırsattır. Zamanın hayatımızda ne kadar kıymetli olduğunu ve geçen her bir saniyenin bir daha gelmeyeceğini düşünürsek, zaman harcama konusunda daha tasarruflu davranırız. Boş vaktimiz beş dakika dahi olsa bunu fırsat bilip değerlendirmeliyiz. Konunun ciddiyetini anlatması açısından saadet devrinden bir anekdotu hatırlamakta fayda var. Peygamberimiz (s.a.v) bir gün arkadaşlarıyla beraber giderken, yol kenarında boş oturan bir adamın önünden, selam vermeden geçti. Dönüşte aynı adama, aynı yerde yine rastladılar. Bu defa Efendimiz ona selam verdi. Bu olay sahabenin dikkatini çekti. “Ya Rasulallah! Giderken selam vermediniz, şimdi selam verdiniz. Bunun hikmeti nedir?” diye sordular. Peygamberimiz, “Giderken bomboş oturuyordu. Dönüşümüzde ise boş oturmuyordu. Bir meşguliyeti vardı. Onun için selam verdim” buyurdu.

Hayatın kıymeti

Hayatın kıymetini, hayatta varoluş sebebimizi hatırlayarak anlayabiliriz. Öldükten sonra pişman olmamak, hayattayken hayatın kıymetini bilmekle mümkündür. İlahi rızaya uygun bir hayat değer vermeyi, değer verdikçe mutlu olmayı sağlar. Böyle bir hayat için yerine getirilmesi gereken birçok güzel haslet var; fakat özellikle biz gençler için anne baba rızasını kazanmak ayrı bir yere sahip. Zira bu yaşlarda en çok anne babamıza karşı kırıcı davranırız. Ancak unutmamalıyız ki Efendimiz (s.a.v) “Allah’ın hoşnutluğu ana babanın hoşnutluğuna bağlıdır. Ana babayı gücendirmek Allah’ın öfkesine sebep olur” buyurur. Kısaca yaşı ne olursa olsun bir evlat, elinden geldiğince anne babasını memnun etmeye çalışmalıdır. Çünkü anne babanın kıymetini bilmek, Allah’ın rızasını kazanma yollarından biridir.

F. Rüveyda YILDIZ