ÇOCUK İNTERNETLE NE ZAMAN TANIŞMALI?

Ayzıt ATMACA

Kendisine ateş eden adamı vuramadığı için çok sinirliydi, yüksek sesle bağırıyor; “Ölmelisin seni öldürmem gerekli” diyordu. Yerinde duramıyor, karşısındaki düşmana olanca gücüyle ateş ediyordu. Annesi arada “Sakin ol evladım” dese de annesine aldırmıyor ve gözü yalnızca oynadığı oyunu görüyordu.

Buna benzer sahneler artık çoğu evde yaşanıyor. Çocuklarımız vakitlerinin çoğunu internet başında bilgisayar oyunları oynayarak geçirmeye bayılıyor. Masumane oynanmaya başlayan bu oyunlar doğru seçilmediği takdirde çocuklarımızı şiddete sürüklüyor. Muhtevasında aşırı derecede şiddet unsurları içeren internet oyunları, çocuğu yoğun şiddete maruz bırakıp onun şiddeti sıradan görmesine, şiddete eğilim duymasına, ani sinirlenmelerine, kavga ve gürültüye meyletmesine neden oluyor. Oyun piyasası, çocuklara bu oyunları oynatabilmek için her türlü yolu mübah gördüğünden bilgisayar oyunlarındaki şiddeti her geçen gün daha da artırarak önümüze sunuyor.

Oyunlar dışında sosyal paylaşım siteleri de yetişkinler kadar çocukların da büyük oranda vakit geçirdikleri sanal ortamlar arasında. Tanımadığı insanlarla iletişim halinde olması çocuklarımızı bambaşka tehlikelerin içine sokabiliyor. Bu tablo karşısında uzmanların tavsiyesi internet kullanım süresine ve içeriğine sınır getirilmesi yönünde. Ancak anne babaların endişesini gidermek için işin bir başka boyutunun daha açıklığa kavuşturulması gerekiyor. Çocuklarımız sınırlı da olsa internetle ne zaman tanışmalı?

EN AZ İLKOKULA KADAR BEKLENMELİ

Çocukların internetle en erken 7 yaşında tanışmaları gerektiğini dile getiren psikolojik danışman Fatma Ülger bunun nedenini şöyle açıklıyor: “Çocukların interneti kullanmaya başladıklarında dürtü kontrol eğitimini tamamlamış olmaları gerekiyor. Çocuklar ilk bebeklik döneminde ihtiyaçlar içindedir ve bu ihtiyaçları giderildikçe haz alır, kendini mutlu hisseder. Çocukluktaki ilkel benliğin, ilk haz dönemi bir süre sonra son bulmalı ve dürtülerini kontrol edebildiği dönem başlamalıdır. Bu sürecin sağlıklı olabilmesi, anne ve babanın çocuğu sağlıklı bir şekilde takip etmesine, iletişim kurmasına bağlıdır. Çocuk 4 yaşını geçtiği halde, annesi çocuğun isteklerini anında karşılıyorsa, babası çocuğunun her istediği hemen yerine getiriyorsa, çocuk istekleri yerine gelmediğinde evde ağlayarak, kendisini yerlere atarak anne baba üzerine bir otorite kurabiliyorsa böyle ailelerde çocuğa dürtü kontrolü öğretilmiyor demektir. Dürtülerini bekletmeyi öğrenememiş çocuklar interneti de verimli kullanamaz. İnternetteki hızla değişen renkler ve görüntüler karşısında haz duyar ve ona verilen saatte interneti kapatamaz. Anneler 3-4 yaşındaki çocuğu internetin başına oturtarak, çocukların internet başında geçirdiği saatleri kendilerine rahatlama zamanı olarak ayırıyorlar. Oysa 3-4 yaşlarındaki çocuğun internetle ilgisi olmaması gerekir. Çocuğun internetle tanıştırılması ilkokul çağına geldiği sıralara kadar geciktirilmelidir. İlkokul öncesindeki bir çocuğun evinde internet olmaması gerekli. 7 yaşından önce çocuklara interneti tanıtırsanız, çocuk o zaman internetin eğitici yanını tanımaktan çok onu eğlence aracı olarak tanıyacaktır.”

ÇOCUKLARA DOĞRU İNTERNET KULLANIMI ÖĞRETİLMELİ

Doğru internet kullanımı çocuğun yaşına uygun sitelere girerek interneti daha çok bilgi amaçlı kullanmasıdır. Çocuk tabii ki zaman zaman interneti eğlence aracı olarak da kullanacaktır. Fakat bu ebeveyn kontrolü altında olmalıdır. Çocuğunuza interneti yasaklamak, bilgisayara girmesini engellemek ya da internet sebebiyle ona kızıp, bağırmak çözüm değildir. Bu nedenle çocuğunuzun internete hangi sıklıkla gireceğini çocuğunuzla oturup karar vermeli, onun bu konudaki görüşlerini almalısınız. İnternette çocuğunuz için uygun görmediğiniz unsurlar (oyun, fotoğraf, video vb.) hakkında çocuğunuzla oturup uzlaşmalı, onu bunlardan gelecek zararlara karşı bilinçlendirmelisiniz.

Çocuğunuz herhangi bir konuda araştırma yapmak istiyorsa ona tek kaynağın internet olmadığı öğretilmelisiniz. Kitap, kütüphane, müze gibi diğer bilgi kaynaklarından da araştırma yapmasını sağlamalısınız.

İnternet kullanımında da ebeveynlerin yaptığı davranışlar çocuklar için model teşkil eder. Anne babalar çocuklarına doğru internet kullanımını öğretirken, kendileri vakitlerinin büyük bir bölümünü internet karşısında geçirerek, gereksiz şeylerle meşgul oluyorsa çocuklarının interneti doğru şekilde kullanmalarını bekleyemezler.
Çocuğunuzla internet dışında da çok eğlenceli vakitler geçirebileceğinizi gösterin. Çocuğunuzun yaşına ve gelişimine uygun etkinlikler seçerek onun internete gerek duymadan eğlenmesini sağlayabilirsiniz.

İNTERNETİ KAPATIN HAYATA AÇILIN

Çocuğun sosyal ve ahlaksal gelişimi için toplumla iç içe olması gerekiyor. Eğer çocuğunuz tüm vaktini internet karşısında geçirip, sadece sanal arkadaşlıklar kuruyorsa toplum içinde kendisini rahat ifade edemez ve yüz yüze diyaloglarda zorluk çeker. Bu sebepten çocuğunuzu sanal değil “gerçek” sosyal ortamlara alıştırın. Enerjisini doğru yerlerde harcamasını sağlayın. Çocuğunuzun gerçek arkadaşlıklar kurabileceği, gelişimi için faydalı olabilecek sportif faaliyetler onu sanal ortamdan uzaklaştırmanız için önemli bir alternatif olabilir.